16 Ekim 2012 Salı

Çin'de Sevilmeyen Yazar - MO YAN








Bu yıl Nobel Edebiyat Ödülü Çin'li yazar Mo Yan ya da asıl ismiyle Guan Moye'ye gitti. Şahsen benim bildiğim bir yazar değildi.Türkçeye de henüz çevrilmiş bir eseri yok. 
Basından takip ettiğimiz kadarıyla ödülün Mo Yan'a verilmesi Çin'de pek hoş karşılanmadı ki yazılanlara göre kendisi pek de sevilen bir yazar değilmiş. Nobel'in biraz da politik duruşu göz önüne alınınca ödülün kendi ülkesine ve kültürüne muhalif bu yazara verilmesi çok şaşırtıcı olmamış. 
Zaten son 10  yıldır verilen ödüllerden 8'inin Avrupalı yazarlara gitmesi eleştiriliyordu.Bu yılın en iddialı ismi de Japon yazar Haruki Murakami idi.





10 yıl önce Nobel alan Çin'li Gao Xingjian da  Avrupa'da yaşadığı ve Çin halkına Batı'dan bakan bir anlayışa sahip olduğu için eleştirilmişti. Ayrıca kendisi Çin'de hiç okunmuyormuş.Mo Yan ise hala kendi ülkesinde yaşıyor ve Çin'in en çok okunan yazarlarından biri.Kendisi Çin Yazarlar Birliği ikinci başkanı.
Maddi manevi zorluklar yüzünden 12 yaşına kadar okula gidebilmiş.Sonrasında pamuk tarlalarında ve yağ fabrikasında çalışmaya başlamış. Sonra da orduya katılmış. İlk öyküsünü 26 yaşında yazmış, bir süre ordunun sanat akademisinde eğitim almış. 
1987 yılında basılan ve beş öyküden oluşan ilk kitabıyla bir parça ünlü olmayı başarmış ama popüleritesini, kitabındaki ‘Red Sorghum’ öyküsünün Zhang Yimou tarafından  filme çekilmesiyle kazanmış.Çin'in doğusundaki kırsal bölgelerde 1920 ve 30'larda uygulanan şiddeti konu edinen bu film onu batı dünyasına da tanıtmış.
Ardından yasaklanan  ‘The Garlic Ballads gelmiş. ‘Big Breasts and Wide Hips (İri Göğüsler ve Geniş Kalçalar anlamına geliyor) ise Çinlilerin Mo Yan'ı protesto etmesinin asıl sebebi olan kitap.İçerdiği cinsel öğeler yüzünden ve ülkesindeki sınıf çatışmasını apaçık anlattığı için bu kitap da yasaklanmış "çarpıtılmış gerçekliği" sebebiyle çok eleştirilmiş. Hatta Halk Kurtuluş Ordusu romanı toplatmak bile istemiş. Bu arada tabii kitabın korsanları çıkmış ve yazarımız daha tanınır hale gelmiş.
2005'te kitap İngilizceye çevrildiğinde Asyalı Erkek Yazarlar Edebiyat Ödülünü almış.
Eserlerini daha çok fantastik ve absürd diye nitelendiriyorlar. Kariyeri boyunca sansüre ve yasaklara maruz kalmış.
2011 de yayımladığı son kitabı Frog ile  "Çindeki tek çocuk politikasını konu etmiş ve Çin'in en önemli edebiyat ödüllerinden olan Mao Dun Edebiyat Ödülü'nü kazanmış. Bu kitaba amozon.com'dan  ve Barnes&Nobles'dan baktım İngilizce çevirisi yoktu sadece Çin'ce baskıları var. Çevrilmediyse de sanırım kısa sürede hem Türkçe hem İngilizce baskılarına ulaşabileceğiz .
Kitapları Türkçeye Can Yayınları tarafından çevrilecekmiş. 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder