10 Ekim 2012 Çarşamba

Feminist Bir Yayınevi - VİRAGO


İngiltere'nin ilk feminist yayınevi Virago. 1973'de Carmen Callil tarafından kurulmuş. Öncelikli olarak kadın yazarların kitaplarını yada feminizm üzerine yazmış erkek yazarların kitaplarını  yayınlıyorlar.
Carmen Callil'i Uluslararası Man Booker'ı takip edenler hatırlar. Geçen yıl ödülü Philip Roth’a veren jüride yer alıyordu. Ödülün Roth’a verilmesine şiddetle karşı çıkmış  sonucu değiştiremeyince de seçici kuruldan çekilmişti. Roth'un orta sınıf beyaz erkeklerin cinselliğine ve onların yahudi kimlikleri üzerine sürekli vurgu yapmasını kitaplarında sürekli aynı konuları işlemesini sertçe eleştirmiş ve ödülü hak etmediğini söylemişti.
Philip Roth okumadığım için objektif bir yorum yapamayacağım ama Carmen'in eleştirdiği konular yazarlara çok sattırdığı için bir pazarlama stratejisi olarak kullanılıyor ki Roth'da Amerika'nın yaşayan en büyük yazarları arasında gösteriliyor.

Virago'ya dönersek yayın hayatına bin dörtyüz nüfuslu bir köyde sesleri duyulmayan kadın işçilerin yaşantılarının anlatıldığı Mary Chamberlain’in  Fenwoman'uyla başlıyor  



Ataerkil aile ve toplum yaşantısına, kapitalizmin oluşturduğu eşitlikten yoksun ve cinsiyet ayrımını keskinleştiren sisteme karşı kadınların toplumsal konumuna dikkat çeken bir kitap Fenwoman.1983'de savaş sonrası İngiliz tiyatrosunun en önemli ve yaratıcı kadın yazarlarından biri kabul eden  Carly Curchill'e de ilham kaynağı olmuş ve Curchill Fen adlı oyunu yazmış.
70'ler ve 80'ler boyunca Virago feminizm hareketinde etkili pek çok kadın düşünürün kitabını yayınladı.Asyalı ve siyah kadın yazarları destekledi. Bunlardan Amrit Wilson Finding a Voice:Asian Women in Britain ile Martin Luther King ödülünü aldı.

Sonraki yıllarda pek çok kitap Virago klasikleri arasına girdi.Bir çoğu çok okunanlar listesinde uzun süre liste başı oldu.Kendisi aynı zamanda Hollywood'un ilk siyahi kadın yönetmeni olan 1928 doğumlu Maya Angelou     I  Know Why the Caged Bird Sings ile 1 milyondan fazla sattı.



Lyndall Gordon'ın yazdığı Emily Dickinson'ın biyografisi  Lives Like Loaded Guns , Natasha Walter'ın Living Dolls'u gibi aktivist-provakatif ve non-fiction tabir edebileceğimiz kitaplar , bizim Usta Parmak ve Gece Nöbetinden tanıdığımız Sarah Waters, Türkçeye Büyülü Oyuncakçı Dükkanı olarak  çevrilen kitabıyla ses getiren Angela Carter ,20.yüzyılın Jane Austin'i kabul edilen Barbara Pym ve daha pek çok önemli kadın edebiyatçı Virago yazarları arasında bulunuyor.


Barbara Pym & Angela Carter

 Sarah Waters


Merak edenler için Virago günümüzde cadoloz , şirret veya erkeksi kadınlar için kullanılan bir kelime.
Latince erkek anlamına gelen Vir kelimesinden türemiş.Bu kelimeye İngilizce'de ilk defa İncil'in Latin Vulgate çevirilerinde rastlanmış. Adem'in Havva'ya verdiği bir isim.Erkek gibi güçlü ,kahraman ve savaşçı kadın anlamına geliyor.
14 yy.sonlarına doğru Virago toplumda yeri olmayan kavgacı ve ahlaksız kadınları tanımlamak için kullanılmaya başlanmış.70'lerde feminizm bayrağını taşımaya karar vermiş bu yayınevinin Virago adını seçmesi yüzyıllar içinde kadının toplumsal döngüsüne de bir vurgu olmuş aslında..




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder