Onuncu Köy bir taşra romanı. Topraklarımıza ait tipik bir toplumsal gerçekçilik hikayesi. 1961
yılında yazılmasına rağmen hala bugüne uyarlanabilecek bir konusu var.
Burdur’un köylerinde idealist bir öğretmenin
köylüyle mücadelesini anlatıyor özetle. Ağalık, cehalet,
yobazlık, demokrasi, toplumsal eşitsizlik gibi konuları merkezine
alıp sorunları öyle basit köy ağzıyla aktarıyor ki hem naif,hem çok anlaşılır, hem de bir o kadar eleştiri barındırıyor.
Genel kanı Fakir Baykurt’un da Yaşar Kemal ve Orhan Kemal ekolünde olduğu
yönünde. Ancak metinsel olarak daha az detaylı yazıyor.
Gerçekten de olayların
birbirine geçişi ,başına gelenlerin tasviri ,hatta köyün pastoral
betimlemeleri,insan karakterlerinin detayları bile çok ayrıntılı değil.
Köy enstitüsünden yetişmiş, okumuşların
okumamışlara borcu olduğuna inanan bir öğretmen. Kız çocuklarının okula
gönderilmesi ,köylünün tarım yapabileceği topraklarının ıslahı konusunda onları
ikna etmeye çalışıyor. Neredeyse 60 yıl sonra hala kızların okula
gönderilmediği bölgelerimizde ruhu şad olsun Türkan Saylan da az mücadele
etmedi.
Vurgulanan diğer bir nokta kadına bakış. Evi derleyip
toplayan,yatağı ısıtan "kancık". Müstehzi yöresel bir söyleyiş.
Aslında çok ciddi bir eleştiri var altında.
Benim en çok içimi Pehlivan’ ın anlattığı orman yangını acıttı. Tarla açmak için hayvanlara kıyılması... Aynı şey
bu yaz İzmir’de de oldu.Tarla veya bina...dönüp dolaşıp aynı sorunları konuşuyoruz. Çünkü bir güruhun
kafası değişmiyor maalesef.
