SİZE PANDİSPANYA YAPTIM - MARİO LEVİ

Mario Levi’yi ilk kez 2000 yılında "İstanbul Bir Masaldı" ile keşfetmiştim.Çok beğenmeme rağmen o gün bugün başka bir kitabını  okumamıştım ,ta ki  Kitap Ağacı İstanbul onu konuk edene kadar.

Söyleşiye gitmeden bir kitabını daha okumak istemiştim."Size Pandispanya Yaptım"’ı seçtim.Sonra kızdım kendime,neden bu kadar ara verdim. Beni gene bambaşka dünyalara,bambaşka evlere,yaşamlara götürdü.

Her fırsatta söylerim,benim için kokular çok önemli; inanılmaz bir anı hafızası yaratıyor belleğimde, tanıdık fotoğraflara ışınlanıyorum adeta. O yüzden bu kitapta kendimden çok şey buldum ben.

Mario Levi, kitabında tatlar ve kokular uzak coğrafyadaki insanları ait oldukları topraklara çağırır hatta bu  en güçlü çağrılardan biridir der.Kitapta Sefarad Mutfağına ait tarifler var. Her tarifin bir hikayesi,yapanla bütünleşen hatıraları var. Uzaktakilerin doğdukları topraklara ,kalanların gidenlere özlemleri var.

Bak, mesela şu pandispanya. Anlamını düşündün mü? Çok kolay. İspanyol ekmeği…Neden şimdi bu ad? Ne olmuş da ekmek böyle kek haline gelmiş? Yoksa başından beri hep böyle miymiş? En mühimi bu ad neden konmuş?Göç yolları mı?.. Sf(297)

Pandispanya Tarifi sf(296)

Önce 5 yumurtayı 4 kahve fincanı şekerle mikserde çırpıyorsun. Sonra buna azar azar 4 kahve fincanı un ile 1 tatlı kaşığı kabartma tozu katıyorsun. Buna da hem bir limonun suyunu hem de bu limonun kabuğunu rendeleyerek ekliyorsun. İyice karıştırıyorsun tamam mı? Hepsini bir kek kalıbına döküyorsun ama önce fırın kalıbını yağlamayı unutma. Sonra doğru fırına. Yalnız dur. Fırının hararetinin çok yüksek olmamamsı lazım.Orta hararet.Yarım saatte tamamdır.Püf noktası ne ? Pişip pişmediğini anlamak için bir kürdan kullan. Kolay değil mi?

Her evin başkalarıyla paylaşılamayacak sırları vardı evet.Tıpkı pırasa köftesinin ne kadar eti ya da başka bir malzemeyi gizlediğinin bilinmemesi gibi.Birbirlerine karışması için ne çok emek gerekiyordu üstelik,ne çok ustalık,ne çok sabır…Aynı duygu tarama ile borekas ‘ın hem içi hem hamuru söz konusu değil miydi?Yemekler ile hayata dayanma savaşı arasında ince ama çok sağlam bir bağ olduğunu kim söylemişti? Sf(200)

Bin yıl önce gibi ,sanki hiç yaşanmamış gibi yada bir romanın içinde gibi.Aslında hayal gibi. Bana neden hiç anlatmadığımı sorarlar. Oysa hatırlamıyorum ki…

Sobalı bir odada kimya testi çözüyorum. Ateşin üzerinde kestaneler.Oda kestane kokusuyla doluyor.Tepemde babam bana kestane soyuyor.

Şimdi kokuyu ben de duyuyorum.Hatırlıyorum.Güvendeyim...(S)