28 Ekim 2019 Pazartesi

ONUNCU KÖY - FAKİR BAYKURT


Onuncu Köy bir taşra romanı. Topraklarımıza ait  tipik bir toplumsal gerçekçilik hikayesi. 1961 yılında yazılmasına rağmen hala bugüne uyarlanabilecek bir konusu var.

Burdur’un köylerinde idealist bir öğretmenin köylüyle mücadelesini anlatıyor özetle. Ağalık,  cehalet,  yobazlık,  demokrasi,  toplumsal eşitsizlik gibi konuları merkezine alıp sorunları öyle basit köy ağzıyla aktarıyor ki hem naif,hem çok anlaşılır, hem de bir o kadar eleştiri barındırıyor.

Genel kanı  Fakir Baykurt’un da  Yaşar Kemal ve Orhan Kemal ekolünde olduğu yönünde. Ancak metinsel olarak daha az detaylı yazıyor. 
Gerçekten de olayların birbirine geçişi ,başına gelenlerin tasviri ,hatta köyün pastoral betimlemeleri,insan karakterlerinin detayları bile çok ayrıntılı değil.  

Köy enstitüsünden yetişmiş, okumuşların okumamışlara borcu olduğuna inanan bir öğretmen. Kız çocuklarının okula gönderilmesi ,köylünün tarım yapabileceği topraklarının ıslahı konusunda onları ikna etmeye çalışıyor. Neredeyse 60 yıl sonra hala kızların okula gönderilmediği  bölgelerimizde ruhu şad olsun Türkan Saylan da az mücadele etmedi.

Vurgulanan diğer bir nokta kadına bakış. Evi derleyip toplayan,yatağı ısıtan "kancık". Müstehzi yöresel bir söyleyiş. Aslında çok ciddi bir eleştiri var altında.

Benim en çok içimi Pehlivan’ ın anlattığı orman yangını acıttı. Tarla açmak için hayvanlara kıyılması... Aynı şey bu yaz İzmir’de de oldu.Tarla veya bina...dönüp dolaşıp aynı sorunları konuşuyoruz. Çünkü bir güruhun kafası değişmiyor maalesef.

8 yorum:

  1. Burdur da Fakir Baykurt Parkı var. Sanki gecikmiş bir vefa borcu gibi.

    YanıtlaSil
  2. 2019 da okuyayım diyordum bir türlü olması ya ama mutlaka okuyacağım

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yılanların Öcü'nü de tavsiye ederim.

      Sil
  3. lisede okumuştum. teknik olarak dediğiniz isimlerle karşılaştırıldığında çok başarılı bulmuyorum ben de baykurt'u ama kitapları okunmaya değer.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kendi tarzı var diyelim. Yılanların Öcü'nün Türk Köy Edebiyatı içinde çok önemli bir yeri vardır mesela.Mutlaka okunmalı.

      Sil
  4. köy edebiyatıııı. bi bu bi de mehmet seyda ve abbas sayar. okudum bunu veb bikaç kitabısını dahaa :)

    YanıtlaSil
  5. Yılanların Öcü'nün filmi de var sanırım ama ben ondan başlayayım

    YanıtlaSil