GÜLEN ADAM - Victor Hugo

Yayınlandığı tarihlerde pek başarılı bulunmamış olsa da sonradan kült olmuş L’home qui rit – Yani Gülen Adam Victor Hugo’nun Channel Adaları'nda sürgündeyken yazdığı romanlarından biri.Politik kimliğiyle halkın sefaletini,adaletsizliği,toplumsal vicdanı romanlarında işleyen Hugo,dev eseri  Sefiller’le Fransa Ulusal Meclisi’nin gündemine gelecek kadar  popüler olmuştu. 

Gülen Adam'da yarattığı Gwynplaine karakteri tıpkı Quasimodo ya da Bug-Jargal gibi grotesk ve sarsıcıdır.Batman’in Joker karakterinin kökeninde Gwynplaine vardır.

Hikayede II.James soylularından birini idam ettirir.Oğlunu da Comprachico’lara sattırır. Comprachico Victor Hugo’nun yarattığı bir kelimedir ve çocuk ticareti yapan İspanyol haydutlar için kullanır.Bunlar aldıkları çocukları sakatlayıp,vücutlarını deforme ederek dilendirip çalıştırırlar. Gwynplaine’nin yüzüne babasının aptallığına hep gülsün diye 2 derin çizgi kazınır.

Gwynplaine elbette Joker’de yaratıldığı gibi kötü bir karakter değildir hatta yaşadığı tüm kötü şeylere rağmen aşka ve iyiliğe inan biridir.Hugo gene sınıf farklılıklarını eleştirdiği bu kitabında Gwynplaine’nin aristokrasiden nasıl vazgeçtiğini,Lord David ile Düşeş Josiane’nin aristokratik bir comprachios olduğunu vurgular.

1928 yılında roman Alman yönetmen Paul Leni tarafından sessiz sinemaya uyarlanır.Gwynplaine karakterini efsanevi oyuncu Conrad Veidt, gözleri görmeyen Dea’yı da Mary Philbin oynar.

1940’lara gelindiğinde Jerry Robinson, Bill Finger ve Bob Kane tarafından Batman için kötü bir karakter yaratılır.Conrad Veidt’in donmuş gülümsemeli palyaço makyajı onlara Joker’in hikayesini verir. Herbiri Joker’i kendisinin bulduğunu iddia etse de bilinen Robinson’un getirdiği bir iskambil kağıdının yaratım sürecinin başlangıcı olduğudur.O iskambil kağıdını Robinson daha sonra bir müzeye bağışlamış.

Joker’i bize en iyi tanıtan kuşkusuz Killing Joke (Öldüren Şaka’dır) Alan Moore’un  kaleme aldığı,Brian Bolland’ın çizdiği hikaye 1988 yılında DC Comics tarafından yayınlanmış ve çizgi roman tarihçesinin de en önemli eserlerinden biri olarak görülmüştür.Hikayenin geçmişe ait sahnelerinde Joker bir fabrikanın kimyasal tankına düşerek deformasyona uğrar.Ebedi düşman,Batgirl olarak bilinen Komiser Gordon’un kızı Barbara’yı omurgasından vurarak felç eder.Bu karakter daha sonra DC’nin kahramanlarına teknik destek veren Oracle olacaktır.

Killing Joke’dan çok etkilenen Tim Burton 1989 ve 1992 yapımı iki Batman filmi yönetti (daha önce burada bahsetmiştim.) Her ne kadar bizim için Joker yıllar yılı Jack Nicholson’la özdeşleşse de 2008 yapımı Kara Şövalye’de yönetmen Christopher Nolan,Heath Ledger'la Nicholson’ı tahtından indirdi.

Senaryo yaratırken Killing Joke 'tan ilham alınır ancak hikayede James Gordon'a işkence yapan Joker, filmde Harvey Dent'i kaçırır.

Çizgi Roman 2008’de Brian Bolland tarafından Gotham’a uygun daha kasvetli renkler kullanılarak yeniden renklendirildi ve tekrar basıldı.

Gwynplain'i oynayan Marc - Andre Grondin

2012 de Victor Hugo’nun eseri L’Home qui Rit tekrar filme çekildi. Bu sefer Gwynplaine’i büyüten Ursus’u Gerard Depardieu oynadı.

Aslında bu kadar gündemimizde olan bir karakteri Victor Hugo'nun kaleminden hala Türkçe okuyamamak çok büyük bir kayıp.1869'da yayınlanan bu eserin neden hiç bir yayınevi tarafından dikkate alınmadığını ve çevrilmediğini anlamak mümkün değil.