Van
Dine'i hiç okumamış olanlar bile polisiye kitap yazmanın 20 kuralını edebiyata
kazandırdığını duymuştur.Genel kabul gören bu kurallar çok uzun yıllar polisiye-edebiyat
eleştirmenlerinin de referansı olmuştur.
Asıl adı Willard H. Wright olan Dine kariyerine Los Angeles Times’da editör olarak
başlamış ve uzun yıllar boyunca gazetelerde edebiyat ve sanat eleştirmenliği
yapmış.İddiaya göre kokain bağımlılığı nedeniyle doktoru tarafından iki yıl
boyunca yatak istirahatine mahkum edilince zaman geçirmek için polisiye
romanları okumaya ve cinayetler hakkında araştırmalar yapmaya başlamış.1926’da
ilk romanı Benson Cinayeti’ni yazmış. Fakat dönem için genel geçer “polisiye
edebiyat saygın değildir” intibasından çekindiği için S.S Van Dine ismini
kullanmaya başlamış.
Yarattığı karakter Philio Vance dedektiflik tarihinin en ukala
karakteri olarak kabul görüyor.
Ejder Cinayeti suç kurgusu olarak günümüze kıyasla oldukça zayıf.Olay havuzda da geçse konu klasik bir kapalı oda cinayeti.1920’lerin yaşam şekli ve alışkanlıklarını çok iyi gözler önüne seriyor. Altınçağ’a özgü o konuşa konuşa muammayı çözme durumuna tam uyuyor.İşleyiş Edgar Allan Poe’nun geleneğini devam ettiriyor.
İki kişilik dedektiflik macerası burada da var ancak hikayeyi anlatan Vance’ın yardımcısı asla bir Watson değil .Bu karakter hikayede adeta bir gölge.
Ejder Cinayeti suç kurgusu olarak günümüze kıyasla oldukça zayıf.Olay havuzda da geçse konu klasik bir kapalı oda cinayeti.1920’lerin yaşam şekli ve alışkanlıklarını çok iyi gözler önüne seriyor. Altınçağ’a özgü o konuşa konuşa muammayı çözme durumuna tam uyuyor.İşleyiş Edgar Allan Poe’nun geleneğini devam ettiriyor.
İki kişilik dedektiflik macerası burada da var ancak hikayeyi anlatan Vance’ın yardımcısı asla bir Watson değil .Bu karakter hikayede adeta bir gölge.
Özetle Van
Dine’in kuralları şöyle;
1 - İpuçları
okuyucudan saklanmamalı, okuyucu ile dedektife eşit imkânlar sağlanmalı.
2 - Suçlunun dedektife oynadığı oyunların haricinde okuyuca akıl karıştırıcı fazladan oyun yapılmamalı.
3 - İşin içine aşk girmemeli. Asıl konu bir suçluyu adalete teslim etmek olmalı.
4 - Asıl suçlu, dedektif çıkmamalı.
5 - Suçlu, akıl yürütme ile bulunmalı, Tenten'in yaptığı gibi tesadüfen değil.
6 - Bir dedektif ipuçlarını toplamalı, analiz etmeli ve çözmeli.
7 - Mutlaka bir cinayet olmalı, 300 sayfada cinayetten az bir şey anlatmak okuyucunun çabasına saygısızlıktır.
8 - Suçlar doğal yoldan çözülmeli. Fal baktırmak, ruh çağırmak, kristal küre döndürmek gibi paranormal yöntemler sayılmıyor.
9 - Kahraman sadece bir dedektif olmalı, birden çok dedektif, okuyucuya haksızlık ve 1. ile 2. maddeye ihanettir.
10 - Suçlu, hikâyede önemi olan biri olmalı, okuyucu tarafından tanınmalıdır.
11 - Katil, uşak çıkmamalıdır. Bu en çaresiz yazarların yöntemidir.
12 - Kaç suç işlenirse işlensin, tek bir suçlu olmalıdır.
13 - Gizli örgütlerin ve mafyanın dedektif öykülerinde yeri yoktur.
14 - Suç ve araştırma, bilim-kurgu sınırlarına girmemeli, mantıklı olmalıdır.
15 - Gerçekler hep göz önünde olmalıdır. Okuyucu kitabı bir kere daha okursa, finalden önce de her şeyin yerli yerine oturduğunu görebilmelidir.
16 - Bir polisiye uzun betimlemelere, edebi karakter çalışmalarına yer vermemelidir. Bunlar heyecanı düşüren etkenlerdir.
17 - Profesyonel bir suçlu, suçluluk hissi duymaz, polisiye romanlardaki suçlular da duymamalıdır.
18 - Polisiye romandaki suç asla kaza veya intihar çıkmamalıdır. Okuyucunun kalbini kırmamak için suçun dahiyane şekilde önceden planlanmasına özen gösterilmelidir.
19 - Suçun arkasındaki sebepler kişisel olmalıdır, uluslararası komplolar ya da sadece para sebebiyle işlenen suçlar ucuz numaralardır.
20 - Aşağıda sayılacak durumlar ve objeler, kendine saygısı olan bir yazar tarafından asla kullanılmamalıdır. O kadar çok kullanılmışlardır ki, türün sevenlerine çok aşinadırlar, yazarın orijinalliğine büyük zarar verirler:
a) Suç mahallinde bırakılan sigaranın markası ile suçluyu tanımak.
b) Suçluyu korkutmak için kullanılan sahte ruh çağırma seansları.
c)Parmak izleri.
d) Suçluya havlamayan ve içeriden biri olduğunu ortaya çıkaran köpek.
e) Suçlu zannedilen kişinin, şeytanî ikizinin suçlu çıkması.
f) Bayıltıcı şırınga.
2 - Suçlunun dedektife oynadığı oyunların haricinde okuyuca akıl karıştırıcı fazladan oyun yapılmamalı.
3 - İşin içine aşk girmemeli. Asıl konu bir suçluyu adalete teslim etmek olmalı.
4 - Asıl suçlu, dedektif çıkmamalı.
5 - Suçlu, akıl yürütme ile bulunmalı, Tenten'in yaptığı gibi tesadüfen değil.
6 - Bir dedektif ipuçlarını toplamalı, analiz etmeli ve çözmeli.
7 - Mutlaka bir cinayet olmalı, 300 sayfada cinayetten az bir şey anlatmak okuyucunun çabasına saygısızlıktır.
8 - Suçlar doğal yoldan çözülmeli. Fal baktırmak, ruh çağırmak, kristal küre döndürmek gibi paranormal yöntemler sayılmıyor.
9 - Kahraman sadece bir dedektif olmalı, birden çok dedektif, okuyucuya haksızlık ve 1. ile 2. maddeye ihanettir.
10 - Suçlu, hikâyede önemi olan biri olmalı, okuyucu tarafından tanınmalıdır.
11 - Katil, uşak çıkmamalıdır. Bu en çaresiz yazarların yöntemidir.
12 - Kaç suç işlenirse işlensin, tek bir suçlu olmalıdır.
13 - Gizli örgütlerin ve mafyanın dedektif öykülerinde yeri yoktur.
14 - Suç ve araştırma, bilim-kurgu sınırlarına girmemeli, mantıklı olmalıdır.
15 - Gerçekler hep göz önünde olmalıdır. Okuyucu kitabı bir kere daha okursa, finalden önce de her şeyin yerli yerine oturduğunu görebilmelidir.
16 - Bir polisiye uzun betimlemelere, edebi karakter çalışmalarına yer vermemelidir. Bunlar heyecanı düşüren etkenlerdir.
17 - Profesyonel bir suçlu, suçluluk hissi duymaz, polisiye romanlardaki suçlular da duymamalıdır.
18 - Polisiye romandaki suç asla kaza veya intihar çıkmamalıdır. Okuyucunun kalbini kırmamak için suçun dahiyane şekilde önceden planlanmasına özen gösterilmelidir.
19 - Suçun arkasındaki sebepler kişisel olmalıdır, uluslararası komplolar ya da sadece para sebebiyle işlenen suçlar ucuz numaralardır.
20 - Aşağıda sayılacak durumlar ve objeler, kendine saygısı olan bir yazar tarafından asla kullanılmamalıdır. O kadar çok kullanılmışlardır ki, türün sevenlerine çok aşinadırlar, yazarın orijinalliğine büyük zarar verirler:
a) Suç mahallinde bırakılan sigaranın markası ile suçluyu tanımak.
b) Suçluyu korkutmak için kullanılan sahte ruh çağırma seansları.
c)Parmak izleri.
d) Suçluya havlamayan ve içeriden biri olduğunu ortaya çıkaran köpek.
e) Suçlu zannedilen kişinin, şeytanî ikizinin suçlu çıkması.
f) Bayıltıcı şırınga.
Elbet başta
Agatha Christie bu kuralları hiçe saymış ve kendi yöntemini uygulamış:)
:) Bakıyorum
YanıtlaSil