30 Ağustos 2019 Cuma

KAYBOLUŞ -GEORGES PEREC


Georges Perec, Kayboluş'u "e" harfini hiç kullanmadan 26 harflik Fransız Alfabesi’ne atfen 25 bölüm olarak yazmış. Çevirmen Cemal Yardımcı’da gene hiç "e" harfini kullanmadan Türkçe'ye uyarlamış ancak 4 bölüm daha ekleyerek 29’a tamamlamış.

Çevirmenin kendinden eklediği bölümler bir yana diğer bölümlerde geçen isimler yerler ve bize ait olaylar gerçekten yazar tarafından mı yazılmış yoksa çevirmen tarafından mı uyarlanmış merak ediyorum. Orjinal metin hakkında bilgi sahibi olan varsa yazsın lütfen.

E'nin kayboluşu Perec'in metaforu.Kimilerine göre bu metafor 2. Dünya Savaşında kaybettiği anne ve babasını işaret etmekte, 
Kayboluş okuyucu açısından zor bir okuma.Kurgu ancak 14. bölümden sonra anlam kazanmaya başlıyor.
Uykusuzluktan muzdarip Anton Ssliharf (orjinalinde Anton Voyl-voyelle kelimesini kısaltmış-) bir gün gizemli bir şekilde ortadan kaybolur,önce intihar ettiği düşünülür. Anton'un tuttuğu günlükten hareketle arkadaşları onu bulmaya çalışır.Ancak  ipucu onları kime yaklaştırsa,o kişi ölmektedir.

Kayboluş son derece deneysel bir yazım..Bir harfi hiç kullanmadan yazmak anlamına gelen Lipogram tekniğiyle yazılmış Lipogram, Oulipo  ( Ouvroir de Litterature potentielle ) denen edebiyatta yaratıcılığın zorlanması akımından geliyor. 

Öte taraftan çevirmene de büyük iş düşmüş.içinde "e" harfi geçen bir kelimeyi kullanmamak onun yerine başka bir kelime bulmak yada otuz beş dememek için  otuz üç+ iki demek  gibi oyunlara başvurması ,çevirinin ötesinde zeka işi.

Bu kitabın yorumlarında doğal olarak "e" ayrıntısı öne çıkartıldığından Perec’in entelektüel bilgi seviyesi gölgede kalıyor.Metinde pek çok yazara ve düşünere gönderme var ancak yazarla eş-kültür seviyesindekilerin anlayabileceği göndermeleri ben dahil çoğu okuyucunun anlamaması olası. . Kendi adıma zor ama besleyici bir okuma oldu diyebilirim.

7 yorum:

  1. Ben de bu kitabı okumak istemiştim yıllar önce ama kaldı bir şekilde. Şimdide bu ''e'' olmaması durumu çok ön plana çıkıyor okumalı mıyım diye kararsız kaldım. Elinize sağlık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.Gene de bir bakın derim :)

      Sil
  2. Kitap okuma listemde. Almadım ama alıp okuyacağım inşallah. Bu arada bloğuna mail abonelik butonu koyarsan daha rahat takip edebiliriz:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. O zaman koyacağım :)Sevgiler

      Sil
  3. Konusu bende merak uyandırmayı başardı. Yazar için de zorlayıcı bir kitap olmuşa benziyor. Muhakkak okuyacağım, teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Rica ederim,yorumunuz için ben teşekkür ederim.

      Sil
  4. Muhtemelen çok zor bir çalışma olmuştur.Üstelik kendinden de dört bölüm eklemiş.

    YanıtlaSil